Statut fundacji – co powinien zawierać?

Czym jest Statut fundacji #

Statut to najważniejszy wewnętrzny dokument fundacji. Są w nim zamieszczone główne zasady, na podstawie których działa dana organizacja. Statut musi być zgodny z obowiązującym prawem oraz aktem fundacyjnym (założycielskim). Należy mieć również świadomość, że Statut nie jest dokumentem tworzonym raz na zawsze. Może, a czasami nawet musi zmieniać się, tak jak zmienia się Fundacja.

Kto i kiedy sporządza Statut fundacji #

Za stworzenie statutu odpowiedzialny jest Fundator. Po podpisaniu aktu fundacyjnego potwierdza ostateczny kształt statutu poprzez uchwałę zatwierdzającą. Fundator może jednak odstąpić od osobistego ustalania statutu i upoważnić do tego inną osobę fizyczną lub prawną.

Czy mogę samodzielnie napisać Statut #

Odpowiedź na to pytanie jest krótka – tak, nie ma żadnego wymogu prawnego, który mówi o tym, że Statut musi sporządzić adwokat, radca prawny albo notariusz. Fundator może więc napisać go samodzielnie, ze wsparciem innych osób zaangażowanych w tworzenie fundacji lub w oparciu o dostępne w internecie wzory.

Trzeba jednak pamiętać, że w statucie uregulowane są wszystkie najważniejsze aspekty działania organizacji. Dobre sformułowanie tych zasad sprawia, że Fundacja funkcjonuje płynnie, a zarządzanie nią jest bezproblemowe. Nieodpowiednie lub niedopasowane zapisy mogą natomiast znacznie utrudnić lub nawet zupełnie sparaliżować jego funkcjonowanie.

Samodzielne napisanie statutu może również znacznie wydłużyć drogę do zarejestrowania fundacji w KRS. Sądy Rejestrowe bywają nadgorliwe w weryfikowaniu statutów, a niektóre ich wymagania nie mają źródła w ustawie i wynikają tylko z praktyki. Trzeba też pamiętać, że Statut to jeden z wielu dokumentów potrzebnych do założenia i zarejestrowania fundacji.

Jeżeli chcesz skorzystać z naszego wsparcia przy zakładaniu fundacji i pisaniu statutu, wypełnij poniższy formularz, a my odezwiemy się do Ciebie.

Od kiedy obowiązuje Statut fundacji #

Po złożeniu wniosku do Krajowego Rejestru Sądowego Sąd Rejestrowy sprawdza zgodność postanowień statutu z prawem oraz aktem fundacyjnym. Następnie rejestruje organizację, rejestrując również jej Statut. Statut jest prawomocny, czyli obowiązuje od momentu zatwierdzenia go przez Sąd.

O obowiązkach fundacji po jej rejestracji przeczytasz w naszym artykule https://legalden.pl/obowiazki-fundacji-po-rejestracji/.

Co musi zawierać Statut fundacji #

Obowiązkowe zapisy statutu fundacji oraz informacje, które muszą się w nim znaleźć, określa szczegółowo art. 5 ust. 1 ustawy o fundacjach.

Statut fundacji zawiera następujące dane:

• nazwa – taka sama jak w akcie fundacyjnym. Powinna wyróżniać się od innych organizacji i jednocześnie być łatwa do zapamiętania,
• siedziba – wskazujemy tylko nazwę miejscowości, w której mieści się siedziba organizacji,
• majątek – informacje wskazujące skąd Fundacja będzie pozyskiwała pieniądze oraz jaka jest wysokość funduszu założycielskiego,
• cele fundacji – informacje o tym, po co została założona Fundacja, co może robić i w jaki sposób pomaga,
• zasady, formy i zakres działalności – konkretne działania, które Fundacja planuje podejmować,
• władze fundacji –  oprócz wskazania składu personalnego zarządu należy uregulować również sposób powołania oraz obowiązki zarządu,
• sposób reprezentowania fundacji oraz zaciągania zobowiązań majątkowych – informacja kto w imieniu fundacji reprezentuje ją na zewnątrz.

Powyżej napisaliśmy o podstawowych zapisach, które musi zawierać Statut fundacji. Z praktycznego jednak punktu widzenia warto zamieścić w statucie również inne zapisy. Na przykład dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej czy powołania obok zarządu innych organów fundacji.

Co dodatkowo może zawierać Statut fundacji #

Nieobowiązkowe zapisy w statucie fundacji ułatwiają jej funkcjonowanie. Mogą dotyczyć następujących kwestii:

• władze fundacji inne niż Zarząd, np. Rada Fundacji w przypadku ubiegania się o status organizacji pożytku publicznego,
• zmiana statutu fundacji, zmiana celu fundacji, aby umożliwić jej dopasowanie do zmieniających się okoliczności i zamierzeń,
• połączenie z innymi organizacjami,
• sposób likwidacji fundacji i przeznaczenia jej majątku, co znacznie ułatwia zakończenie działalności,
• minister pełniący nadzór nad fundacją,
• prowadzenie odpłatnej działalności pożytku publicznego,
• prowadzenie działalności gospodarczej, w szczególności wylistowanie konkretnych kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD),
• postanowienia ogólne.

Działalność pożytku publicznego a działalność gospodarcza w statucie fundacji #

Podstawą funkcjonowania każdej fundacji jest działalność pożytku publicznego, zarówno odpłatna jak i nieodpłatna. Dozwolone jest jednak również prowadzenie przez fundację działalności gospodarczej.

O różnicach w tych sposobach działania pisaliśmy w artykule: Czy fundacja może zarabiać pieniądze?

Ponieważ zakres działalności gospodarczej i działalności pożytku publicznego muszą być rozdzielone, aby skutecznie i zgodnie z prawem wykorzystywać opisane powyżej możliwości, kluczowe jest odpowiednie rozdzielenie ich w statucie.
Jak wynika z naszego doświadczenia, jest to dla Fundatorów jedna z najbardziej problematycznych kwestii do uregulowania w statucie. Profesjonalne wsparcie prawne na tym etapie pozwala uniknąć wielu potencjalnych pułapek i zabezpieczyć prawidłowe działanie fundacji na lata.

Czy każda zmiana statutu wymaga zgłoszenia do KRS #

Tak, każda zmiana statutu wymaga zgłoszenia do KRS. Zmieniając zapisy w statucie, nawet jeśli są to mało znaczące zmiany, zobowiązani jesteśmy do zgłoszenia tych informacji do KRS w ciągu 7 dni od daty dokonania zmian.

Kto i w jaki sposób może zmienić Statut fundacji #

Sposób zmiany statutu nie jest uregulowany w ustawie, dlatego powinien zostać szczegółowo opisany w treści samego statutu. Należy określić, kto może dokonać zmiany i w jaki sposób należy to zrobić. Można dodać również dodatkowe procedury konsultacji lub zatwierdzenia zmiany (np. przez Fundatora lub radę fundacji).

Jak często trzeba aktualizować Statut? #

Statut fundacji należy zaktualizować w trzech przypadkach:
1) Jeśli zauważymy, że obecny Statut nie działa, czyli jego postanowienia utrudniają funkcjonowanie fundacji;
2) Jeśli sposób działania fundacji się zmienia (np. chcemy rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej), to trzeba dopasować Statut do tej zmiany;
3) Jeśli zmienia się prawo dotyczące fundacji, czego ostatnim przykładem jest wprowadzenie nowych kodów PKD

Nie chcesz samodzielnie pisać statutu? Nasi prawnicy mogą Ci w tym pomóc #

Jeżeli potrzebujesz wsparcia, zastanawiasz się, jak napisać Statut fundacji albo czujesz, że Wasz Statut wymaga zmiany, napiszcie do mnie na: szymon.marciniak@legalden.pl lub zadzwoń 533 039 813. Możesz też wypełnić poniższy formularz, a w ciągu 24 godzin odezwiemy się do Ciebie.

Słowniczek i akty prawne, które warto znać #

● Akt fundacyjny, czyli dokument w formie aktu notarialnego, w którym Fundator ustanawia fundację. Więcej dowiesz się z naszego artykułu – Jak założyć fundację?
● Odpłatna działalność pożytku publicznego a Działalność gospodarcza fundacji – przeczytaj nasz tekst: Czy fundacja może zarabiać pieniądze?
● Krajowy Rejestr Sądowy (KRS), czyli rejestr, do którego zgłasza się fundację,
● Ustawa o fundacjach https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19840210097/U/D19840097Lj.pdf
● Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20030960873/U/D20030873Lj.pdf
● Rozporządzenie w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001936/O/D20241936.pdf