W świecie biznesu coraz więcej mówi się o odpowiedzialnym zarządzaniu i transparentnych strukturach organizacyjnych. Dynamicznie rosnące wymagania regulacyjne sprawiają, że firmy muszą nie tylko dbać o środowisko (E) i relacje społeczne (S), lecz także o solidne podstawy ładu korporacyjnego (G). Poniżej przedstawiamy najnowsze trendy w zakresie Governance – szczególnie te wynikające z Dyrektywy Women on Boards, Dyrektywy NIS2 oraz Aktu ws. Sztucznej Inteligencji. Dowiedz się, dlaczego już dziś warto zadbać o spójną strategię zarządzania i jak możesz wykorzystać zmiany na swoją korzyść.
Dyrektywa Women on Boards – równość płci w zarządach i radach nadzorczych
Jednym z najgorętszych tematów ostatnich miesięcy jest dyrektywa Women on Boards (Dyrektywa 2022/2381), która ma na celu zwiększenie udziału kobiet w zarządach spółek giełdowych .
- Obowiązek proporcji: Do 30 czerwca 2026 r. spółki muszą osiągnąć 40% udziału kobiet wśród dyrektorów niewykonawczych lub 33% we wszystkich stanowiskach dyrektorskich.
- Przejrzysta rekrutacja: Procesy wyboru kandydatów muszą być jasno opisane, a przy równoważnych kwalifikacjach pierwszeństwo otrzymuje niedostatecznie reprezentowana płeć.
- Sankcje finansowe: Za niespełnienie celów grożą kary do 10% rocznych przychodów, a firmy będą zobowiązane do publicznego raportowania postępów i przedstawiania planów naprawczych.
- Korzyści biznesowe: Badania pokazują, że zróżnicowane zespoły są bardziej innowacyjne, skuteczniej zarządzają ryzykiem i lepiej rozumieją potrzeby rynku, co bezpośrednio przekłada się na wyższe wyniki finansowe.
Dlaczego warto się przygotować już teraz?
- Krótkie terminy: Dla wielu spółek (zwłaszcza z udziałem Skarbu Państwa) czas na dostosowanie się jest bardzo ograniczony.
- Budowa przewagi konkurencyjnej: Wdrażając politykę różnorodności, firma wysyła sygnał o otwartości na nowe talenty i wartościową kulturę organizacyjną.
- Minimalizacja ryzyka: Wczesne działanie pozwoli uniknąć kar i wzmocni wizerunek spółki jako podmiotu odpowiedzialnego społecznie.
Dyrektywa NIS2 – nowe wyzwania w obszarze cyberbezpieczeństwa
W dobie rosnącej liczby ataków hakerskich i coraz większej cyfryzacji przedsiębiorstw, Unia Europejska uchwaliła Dyrektywę NIS2, która rozszerza obowiązki firm w obszarze cyberbezpieczeństwa. Celem jest ochrona sieci i systemów informatycznych w sektorach kluczowych oraz zwiększenie gotowości państw członkowskich na cyberzagrożenia.
- Zarządzanie ryzykiem: Podmioty objęte przepisami muszą wdrożyć procedury identyfikacji zagrożeń i szybkiego reagowania na incydenty.
- Raportowanie incydentów: Organizacje mają obowiązek informować właściwe organy o istotnych naruszeniach bezpieczeństwa w wyznaczonych ramach czasowych.
- Bezpieczeństwo łańcucha dostaw: Dyrektywa wymaga oceny ryzyka cybernetycznego również w kontekście zewnętrznych dostawców i usługodawców.
- Współpraca: Państwa członkowskie oraz sektor prywatny powinny ściśle wymieniać się informacjami na temat cyberincydentów, by minimalizować skutki ewentualnych ataków i zapobiegać im w przyszłości.
Znaczenie dla Governance
- Obowiązki zarządu: Wiele firm wprowadza do swoich polityk zapisy dotyczące roli zarządu w zapewnieniu cyberodporności.
- Zaufanie interesariuszy: Skuteczne wdrożenie NIS2 zwiększa transparentność i wiarygodność spółki w oczach inwestorów, partnerów biznesowych oraz klientów.
Akt ws. AI – sztuczna inteligencja pod lupą
Ostatnim filarem zmian w obszarze Governance jest Akt ws. Sztucznej Inteligencji, który wprowadza przepisy mające na celu zapewnienie bezpiecznego i etycznego rozwoju systemów AI .
- Podział na poziomy ryzyka: Systemy wysokiego ryzyka (np. w opiece zdrowotnej, edukacji czy prawie) podlegają surowszym regulacjom i kontrolom.
- Wymogi przejrzystości: Dostawcy rozwiązań AI muszą ujawniać, że treści zostały wygenerowane sztucznie, w tym np. tzw. deepfake.
- Zakaz „oceny społecznej”: Unia chce wyeliminować praktyki polegające na przyznawaniu obywatelom punktacji społecznej na podstawie zachowań i cech osobistych, uznając je za nieakceptowalne zagrożenie dla praw człowieka.
- Wysokie kary: Dla podmiotów niestosujących się do wymagań dotyczących sztucznej inteligencji przewidziano dotkliwe sankcje finansowe oraz obowiązek regularnego raportowania i ocen zgodności.
Co to oznacza dla Twojej firmy?
- Pewność prawna: Dostosowanie się do wytycznych w zakresie AI zwiększa zaufanie klientów i inwestorów.
- Etyka w centrum: Governance obejmuje teraz również kontrolę nad systemami AI, by nie dyskryminować i nie narażać reputacji przedsiębiorstwa.
- Przewaga konkurencyjna: Organizacje, które wcześnie wprowadzają etyczne standardy sztucznej inteligencji, mogą łatwiej przyciągać partnerów poszukujących innowacji wolnych od ryzyk prawnych.
Jak przygotować się na zmiany?
Aby sprawnie zareagować na nadchodzące regulacje i uniknąć potencjalnych kar, warto pomyśleć o:
- Kodeksie Etyki / Kodeksie Postępowania: Jasne zasady etyczne i antykorupcyjne, przejrzyste procedury sygnalizowania nieprawidłowości (whistleblowing).
- Politykach różnorodności: Rozsądne planowanie zarządu i rady nadzorczej z uwzględnieniem wymogów Dyrektywy Women on Boards.
- Procedurach compliance: Obejmujących kwestie AML, cyberbezpieczeństwa (w kontekście NIS2) i zapobiegających konfliktom interesów.
- Szkoleniach i warsztatach: Podnoszenie świadomości pracowników, kadry zarządzającej i udziałowców odnośnie do przepisów i najlepszych praktyk.
Skorzystaj z szansy na rozwój
Choć nowe regulacje mogą wydawać się wyzwaniem, niosą ze sobą realne korzyści:
- Zwiększona innowacyjność: Różnorodne zespoły i otwartość na nowe technologie przekładają się na lepsze wyniki.
- Większa przejrzystość: Klarowne zasady i raportowanie zwiększają zaufanie inwestorów i klientów.
- Odpowiedzialność i reputacja: Firmy, które spełniają wysokie standardy ESG, są postrzegane jako bardziej wiarygodne i przyjazne interesariuszom.
Zainwestuj w profesjonalne wsparcie
Niewiele przedsiębiorstw ma wystarczające zasoby, aby samodzielnie sprostać złożonym obowiązkom w zakresie ładu korporacyjnego, ochrony danych i cyberbezpieczeństwa. Warto więc rozważyć współpracę z doświadczonym partnerem, który:
- Przygotuje wymaganą dokumentację (np. Politykę Różnorodności czy Kodeks Dobrych Praktyk).
- Wdroży procedury compliance i zapewni zgodność z Dyrektywą Women on Boards, Dyrektywą NIS2 oraz Aktem ws. AI.
- Przeprowadzi szkolenia dla zarządu, kadry menedżerskiej i pracowników, podnosząc świadomość oraz kompetencje w zakresie nowych obowiązków.
Chcesz dowiedzieć się więcej i skutecznie przygotować swoją firmę na nadchodzące regulacje? Napisz do mnie magdalena.niedzwiecka@legalden.pl lub wypełnij poniższy formularz. Nasz zespół wspiera organizacje w procesie wdrażania najnowszych wymogów ESG i dostosowywania się do dynamicznie zmieniającego się otoczenia prawnego. Zadbaj o stabilność, przejrzystość oraz innowacyjność swojej firmy – i wykorzystaj nowe obowiązki jako szansę na dalszy wzrost.
Słowniczek:
Dyrektywa 2022/2381 – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2381 z dnia 23 listopada 2022 r. w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów spółek giełdowych oraz powiązanych środków – https://eur-lex.europa.eu/eli/dir/2022/2381/oj/eng
Dyrektywę NIS2 – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2555 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii – https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32022L2555
Akt ws. AI – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1689 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia zharmonizowanych przepisów dotyczących sztucznej inteligencji – https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32024R1689
