Umowa darowizny obok umowy sprzedaży, jest jedną z najpopularniejszych umów przeniesienia własności. Tak jak każda umowa, musi ona spełniać określone wymogi prawne i formalne. Z naszego artykułu dowiecie się, o czym należy pamiętać, jeżeli zdecydujecie się na zawarcie umowy darowizny.
Więcej o naszej kancelarii przeczytacie tutaj: https://uslugi.ngo.pl/293713-legalden-jacek-olejarz.html.
Czym jest umowa darowizny
Celem umowy darowizny jest nieodpłatne przeniesienie korzyści na obdarowanego. Oznacza to np., że zawierając umowę darowizny, darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego przeniesienia własności roweru na obdarowanego. Przedmiotem umowy darowizny może być wszystko, co charakteryzuje się wartością – biżuteria, dom, samochód czy prawo majątkowe (użytkowanie wieczyste, prawa autorskie czy znaki towarowe). Oczywiście przedmiotów w jednej umowie darowizny może być więcej niż jeden.
Jeżeli chodzi o strony to tak jak w przypadku przedmiotu umowy, darczyńców i obdarowanych może być kilku lub kilkunastu – nie ma w tym zakresie ograniczeń. W niektórych przypadkach musimy pamiętać, aby określić darowiznę poprzez udziały każdego z poszczególnych obdarowanych. Unikniemy wtedy nieporozumień i problemów.
Przykład: wszyscy współwłaściciele nieruchomości (darczyńcy) mogą przekazać w darowiźnie jednej osobie (obdarowanemu) swoje udziały w nieruchomości – obdarowany staje się wtedy wyłącznym właścicielem nieruchomości.
Forma umowy darowizny
Przepisy kodeksu cywilnego stanowią, że umowa darowizny musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. W praktyce oznacza to, że umowa zawarta w innej postaci nie woła skutków prawnych. Wyjątkiem jest sytuacja, w której darczyńca przekaże przedmiot umowy obdarowanemu – wtedy umowa zawarta w innej formie niż akt notarialny staje się ważna.
Odpowiedzialność darczyńcy
Wobec obdarowanego darczyńca odpowiada z tytułu szkody powstałej wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, jeżeli działał w stanie umyślności lub z rażącym niedbalstwem – to samo tyczy się sytuacji, w której szkodę wywołała rzecz będąca przedmiotem umowy.
Wyjątki:
- jeżeli darczyńca powiadomił obdarowanego o wadach, jakimi obciążona jest rzecz,
- obdarowany mógł z łatwością dowiedzieć się o wadach przedmiotu umowy darowizny.
Odwołanie darowizny
Darczyńca może odwołać darowiznę w przypadkach określonych w przepisach w zależności od tego czy darowizna została już wykonana, czy nie.
Darowiznę niewykonaną, darczyńca może odwołać, jeżeli po zawarciu umowy jego stan majątkowy uległ takiej zmianie, że wykonanie darowizny nie może nastąpić bez uszczerbku dla jego utrzymania lub dla ciążących na nim obowiązków alimentacyjnych. Jeżeli chodzi o utrzymanie darczyńcy, to dotyczy to jego uzasadnionych potrzeb.
Wykonaną lub niewykonaną darowiznę darczyńca może odwołać, gdy obdarowany wykaże się wobec niego rażącą niewdzięcznością – jest to np. odmowa pomocy w chorobie, naruszenie nietykalności cielesnej, zniewaga itp. Odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczności nie może nastąpić w sytuacji, gdy darczyńca przebaczył obdarowanemu. Przebaczenie musi nastąpić z dostatecznym rozeznaniem.
Odwołanie darowizny może nastąpić również w przypadku ubezwłasnowolnienia darczyńcy. Wtedy rozwiązania umowy może żądać przedstawiciel ustawowy darczyńcy – chodzi tu również o umowę darowizny zawartą w momencie, gdy darczyńca posiadał jeszcze pełną zdolność do czynności prawnych.
Niedostatek darczyńcy, obowiązki obdarowanego
W sytuacji, w której po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek w graniach wzbogacenia z tytułu darowizny, dostarczać darczyńcy środków, których potrzebuje do utrzymania. Środki te mają zapewnić darczyńcy możliwość zaspokojenia jego uzasadnionych potrzeb lub spełnienia ciążących na nim obowiązków alimentacyjnych. Obdarowany może zwolnić się z takiego obowiązku, zwracając darczyńcy wartość, o którą się wzbogacił.
Przykład: Darczyńca podatował obdarowanemu 100 tysięcy zł, po czym z uwagi na ciężki stan zdrowia znalazł się w stanie niedostatki. Darczyńca nie posiadał środków utrzymania i nie mógł zaspokoić swoich podstawowych, uzasadnionych potrzeb życiowych. Obdarowany w takiej sytuacji, musi pomagać darczyńcy w granicach darowizny tj. „do 100 tysięcy zł” lub zwrócić darczyńcy tę kwotę i zwolnić się z obowiązku pomocy.
Niedopuszczalność odwołania darowizny
Jeżeli darowizna czyni zadość obowiązkowi wynikającemu z zasad współżycia społecznego, to darczyńca nie może jej odwołać. O tym, czy taka sytuacja zachodzi, decyduje sąd rozpatrując każdy przypadek indywidualnie.
Dowiedz się również jak założyć fundację
Wsparcie kancelarii
Jeżeli macie jakieś pytania dotyczące darowizny napiszcie do nas na nasz adres e-mail: biuro@legalden.pl. Na pewno pomożemy.
O tym, ile kosztuje sprawa sądowa, przeczytacie tutaj: https://legalden.pl/ile-kosztuje-sprawa-sadowa/.
