Zasadę DNSH (Do Not Significant Harm) coraz częściej można spotkać z umowach – szczególnie są stosowane przez jednostki publiczne np. szpitale. Jest to też już formalna zasada prawa unijnego – wpisana do rozporządzenia 2020/852 i obowiązująca w projektach finansowanych z KPO oraz środków UE.
Zobacz co warto o niej wiedzieć.
Czym jest zasada DNSH?
Formalnie, DNSH to skrót od Do Not Significant Harm czyli Nie czyń Znaczącej Szkody. To pojęcie wywodzi się z polityki klimatycznej i środowiskowej Unii Europejskiej, a konkretnie z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852, czyli Taksonomii UE.
Zasada ta oznacza, że wszelka działaność – gospodarcz, inwestycyjna, prawne – nie może wyrządzać znaczącej szkody w żadnym z 6 kluczowych obszarów środowiskowych, tj.:
- Łagodzenie zmian klimatu
- Adaptacja do zmian klimatu
- Zrównoważonego gospodarowanie wodą i zasobami morskimi
- Przejście do gospodarki obiegu zamkniętego
- Zapobieganie zanieczyszczeniom powietrza, gleby i wody
- Ochrona bioróżnorodności i ekosystemów
Zgodnie z Taksonomią UE, jeśli projekt może wywierać negatywny wpływ w jednym z wyżej wymienionych obszarów – nie może być uznany za zrównoważony.
Skąd się wzięła zasada DNSH?
Zasada DNSH została wpisana do rozporządzenia 2020/852 jako narzędzie drażania Europejskiego Zielonego Ładu (European Green Deal) – strategicznego planu UE, który przewiduje przejście Unii Europejskiej na gospodarkę neutralną klimatycznie. Jest tzw. zasada horyzontalna – czyli taka, która musi być przestrzegana w całej działalności finansowanej przez Unię, w tym:
- w projektach realizowanych w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO),
- w inwestycjach współfinansowanych z funduszy UE (FENF, FEnIKS, RRF),
- w umowach o dofinansowanie,
- oraz wewnętrznych politykach firm stosujących standardy ESG.
Gdzie się stosuje DNSH?
DNSH przestała już być tylko unijnym hasłem – dziś realnie można ją spotkać w umowach, prodcedurach i dokumentach wewnętrznych, m.in.:
- W dokumentacji Krajowego Planu Odbudowy (KPO) – w każdej umowie o dofinansowanie musi być ocena zgodności z DNSH.
- W umowach o dofinansowanie ze środków UE.
- W procedurach przetargowych i zamówieniach publicznych
- W politykach wewnętrznych firm uwzględniających standardy ESG.
- Coraz częściej -w relacjach B2B, gdzie strony zastrzegają przestrzeganie zasad odpowiedzialności środowiskowej i społecznej.
Jak wygląda klauzula DNSH w umowie?
Przykładowa klauzula:
| Wykonawca ma obowiązek w trakcie podjętych działań ma obowiązek stosowania zasady „nie czyń poważnej szkody” w rozumieniu art. 17 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustatnowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088 (tj. Dz. Urz. UE. L nr 198, poz. 13), nazywanego Rozporządzeniem DNSH. Wykonawca zobowiązuje się do złożenia oświadczenia w formie pisemnej o zapoznaniu się z zasadami DNSH w chwili podpisania umowy. |
Można taką klauzule rozwinąć o postanowienia dotyczące sankcji, obowiązku sprawozdawczości oraz możliwości negocjacji w razie naruszenia.
Po co wprowadzić klauzule DNSH w swoich umowach?
To nie tylko wymóg regulacyjny, ale też element strategii prawnej, budowania reputacji, ale także realne zabezpieczenie dla przedsiębiorstwa.
Powody, dla których warto ją wdrożyć:
- W projektach publicznych – w KPO klauzula DSNH jest obowiązkowa.
- W relacjach z instytucjami i kontrahentami – zwiększa wiarygodność. Tym bardziej jeśli nasz kontrahent wprowadza ESG u siebie w firmie.
- W relacjach B2B – buduj zaufanie i chroni przed „dociskaniem” partnera.
- W razie sporu – daje argument przy powołaniu się na dobrą wiarę i proporcjonalność.
- Dla bezpieczeństwa regulacyjnego i środowiskowego – świat i gospodarka zmierzają w stronę zrównoważonego rozwoju i neutralności klimatycznej, a prawo będzie tylko wspierało te dążejnia.
Podstawa prawna:
Prawo Unii Europejskiej:
- Rozporządzenie 2020/852 (taksonomia UE) – działalność unana za zrównoważoną nie może szkodzić żadnemu z 6 celów środowiskowych
- Europejski Zielony Ład – strategiczna podstawa wszystkich działań środowiskowych UE
Prawo krajowe:
- Art. 5 k.c. – zakaz nadużycia prawa podmiotowego
- Art. 353¹ k.c. – granice swobody umów
- Art. 56 k.c. – czynność prawna musi być zgodna z zasadami współżycia społecznego
- Art. 354 k.c. – obowiązek lojalnego wykonywania zobowiązań
Jak zacząć?
Jeśli jesteś dostawcą dla dużych podmiotów – zacznij od edukacji czym jest zasada DNSH oraz jakie wprowadza dla Ciebie obowiązki.
Jeśli jesteś korporacją, spółką publiczną – zabezpiecz swoje interesy i przeanalizuj swoje obowiązki prawne, również pod względem ESG i zrównoważonego rozwoju, które coraz mocniej lokują się w prawie unijnym i krajowym.
Potrzebujesz wsparcia w tym? Porozmawiajmy. Napisz do mnie: wiktoria.soszka@legalden.pl
